Fondsen.org logo

TBC-expert Max Meis neemt afscheid: ‘Mijn loopbaan is gekenmerkt door pandemieën’

TBC-expert Max Meis (66) zwaait af. Na 11 jaar bij KNCV Tuberculosefonds trekt hij de virtuele kantoordeur achter zich dicht, want zijn pensioen gaat in. “Maar ik stop niet met werken. Ik ga aan de slag in de COVID-bestrijding bij de GGD Noord en Oost-Gelderland”, vertelt Meis. Na Ebola, HIV en TBC wordt het de vierde infectieziekte die hij van dichtbij meemaakt. Voor zijn afscheid blikt hij terug, en vooruit, op zijn enerverende en inspirerende carrière. “Mijn loopbaan is gekenmerkt door pandemieën.”

Ebola, HIV en TBC

Tijdens zijn studie geneeskunde werkte Meis eind jaren ‘70 in de Democratische Republiek Congo (DRC), het toenmalige Zaïre. “Daar hadden ze net daarvoor de eerste ebola-uitbraak gehad.” Na zijn opleiding ging hij aan de slag in Malawi. “Daar werd ik in 1985 geconfronteerd met HIV. Heel veel mensen overleden onder wie ook vrienden en collega’s. Dat heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt.”

In diezelfde jaren stak tuberculose (TBC) in Afrika weer de kop op. Door de verminderde afweer van mensen met HIV, sloeg ook deze ziekte weer toe. “Toen ik in Malawi begon in 1982, waren de TBC-afdelingen gesloten, op één of twee isolatiekamertjes na. In 1985 waren ze allemaal weer open. Veel mensen die besmet waren met hiv gingen dood aan TBC. Mensen in Nederland en andere Westerse landen konden zich dat niet voorstellen. Tot nu. Door COVID weet nu iedereen wat een pandemie betekent en kent de vreselijke gevolgen voor de getroffen mensen, op het gezondheidszorgsysteem, het sociale leven en de economie.”

“Ik was bang dat ik aan COVID dood zou gaan”

Zelf kreeg Meis door COVID ook de schrik van zijn leven. Hij werd er afgelopen zomer zelf door geveld. “Die andere ziektes hebben mij niet te pakken gekregen. Bij COVID behoorde ik tot de kwetsbare groepen gezien mijn leeftijd. Mijn vrouw had het ook en was er na twee weken vanaf. Bij mij heeft het acht weken geduurd. Ik hoefde gelukkig niet opgenomen te worden, maar was wel heel ziek. Eerlijk, in die periode was ik bang dat ik aan COVID dood zou gaan.”

Hij bleef lang kortademig en verloor veel conditie, maar herstelde uiteindelijk goed. Het motiveerde Meis om zelf in de strijd tegen COVID te gaan werken. “Ik ben zo goed geholpen door mijn GGD. Die GGD medewerkers waren altijd telefonisch bereikbaar voor mijn vragen. Bij de GGD Noord en Oost-Gelderland ga ik meedenken over onder meer de inzet van sneltesten, het vaccinatie-programma en de informatievoorziening naar burgers, zorginstellingen en gemeenten. Ik ga er vier dagen per week werken zo lang als mijn hulp nodig is.”

Het is geen onbekend terrein voor Meis, die van 1987 tot 2005 in Nederland in de publieke gezondheidszorg werkzaam was. Onder andere bij de GGD Den Haag en Groningen. Daarna keerde hij terug naar Malawi, om vervolgens in 2009 bij het Tuberculosefonds aan de slag te gaan. Daar richtte hij zich voornamelijk op infectie preventie en controle, de co-epidemie HIV/TBC en de laatste jaren op het ontwikkelen en implementeren van nationale strategische plannen (NSP’s) in de strijd tegen TBC volgens een nieuwe methode.

Max Meis in Zuid-Afrika met Desmond Tutu (2015)

TBC-bestrijding: patient pathway en data modelling

“Ik ben trots op het project en wat dat teweegbrengt. Bij de ontwikkeling van NSP’s wordt nu gekeken naar de hele ‘patient pathway’. We gebruiken specifieke indicatoren en data om een beeld te vormen van mensen met een verhoogd risico op TBC, mensen die TBC hebben maar (nog) geen klachten hebben en mensen met TBC én klachten, maar die geen toegang hebben tot zorg. Daarbij wordt gekeken naar hoe en waar mensen die TBC-zorg krijgen, dan wel buiten de boot vallen. We monitoren die indicatoren en gebruiken de data ook in mathematische modellen. Hiermee vergelijken we de impact op termijn van verschillende interventies en de verwachte kosten van die interventies.”

“In de TBC-bestrijding worden data zoals het aantal testen, besmettingen en opnames vaak nog niet real-time verzameld”, legt Meis verder uit. “Bij COVID gebeurt dit wel. Daarover wordt dagelijks en wekelijks regionaal, nationaal en internationaal gerapporteerd. Daar zou de TBC-bestrijding ook veel baat bij hebben.”

Global health hart

TBC eist wereldwijd 1,4 miljoen levens per jaar. Deze ziekte verdient het om net zo goed aangepakt te worden als COVID, vindt Meis. “Het moet werkelijk een keer gaan doordringen hoe verschrikkelijk TBC is. Het is heel belangrijk dat ook voor TBC de benodigde en toegezegde financiën voor geneesmiddelen- en vaccinontwikkeling beschikbaar komen. Dat geldt overigens ook voor andere infectieziektes. Ik heb een global health hart: om welke infectieziekte het gaat, maakt me eigenlijk niet uit. Pandemieën zijn allemaal een ‘Public Health Emergency of International Concern’ die zich niet aan landsgrenzen houden.”

Foto: Max Meis in Cambodia

Afscheid van KNCV Tuberculosefonds

Terugblikkend op zijn werk bij het Tuberculosefonds, is Meis bescheiden en noemt zichzelf ‘een uitvoerder’. “Ik ben slechts onderdeel geweest van een groep zeer toegewijde mensen. Ik word er echt stil van als ik bedenk hoe sommige mensen hun hele leven volledig wijden aan de strijd tegen TBC.”

Bij het Tuberculosefonds beschrijven zijn collega’s Meis als een zeer gemotiveerde en deskundig expert. Iemand die zorgt voor stabiliteit en positiviteit in een team en als een waardevolle mentor voor jongere collega’s. Zijn warme persoonlijkheid, kennis en expertise gaan gemist worden op het kantoor in Den Haag. Evenals in de landen die hij bijstond en waar hij regelmatig naartoe reisde. Zijn zang- en danskwaliteiten kwamen daarbij ook wel eens van pas en lokale gerechten probeerde hij zonder blikken of blozen. Ook al had zijn maag daar later flink spijt van.

Rest natuurlijk wel de vraag waarom hij het Tuberculosefonds eigenlijk verlaat. Was er geen optie om daar na zijn pensioengerechtigde leeftijd te blijven werken? “Dat wilde ik zelf niet. Het was eigenlijk de bedoeling om nu samen met mijn vrouw naar Rwanda – het land waar zij vandaan komt – te gaan en daar te gaan werken. Door COVID zit dat er nu niet in. Ik ga er wel studenten van de universiteit begeleiden, want dat kan digitaal. Verder heeft het digitale thuiswerken niet mijn voorkeur. Reizen is altijd mijn lust en leven geweest. Ik wil mensen zien en ontmoeten. Wanneer dat weer mogelijk is, is de vraag. Bij de GGD Noord en Oost-Gelderland werken ze vooralsnog zoveel mogelijk vanuit kantoor. Ik ga van een wereldbaan naar een baan in de regio. Dat wordt heel anders, maar ik kijk ernaar uit.”

Dit nieuwe hoofdstuk geeft ook meer ruimte voor andere dingen. “Religie heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven. Ik ben kerkleider van een internationale kerk en kan daar nu meer tijd aan besteden. Ook aan mijn familie: ik ben net voor de derde keer opa geworden. Dat is hartstikke leuk.” En zijn vrouw, gaat hij daar ook meer tijd mee doorbrengen? Meis moet erom lachen: “Door COVID zitten we al maanden op elkaars lip.”

Namens alle medewerkers van het Tuberculosefonds: veel succes, gezondheid en voorspoed Max! Dank voor je tomeloze inzet en inspiratie, we gaan je missen!

Het bericht TBC-expert Max Meis: ‘Mijn loopbaan is gekenmerkt door pandemieën’ verscheen eerst op KNCV – Tuberculosefonds.