Een nieuwe analyse van Investico laat zien dat vier van de tien van toekomstige windturbines in of naast beschermde natuurgebieden worden gebouwd. De natuur dreigt hiermee de dupe te worden van de energietransitie
De cijfers onthullen de ongewenste ontwikkeling dat natuur en landschap onvoldoende mee worden genomen in Regionale Energie Strategieën (RES). Er is nog een keuze. Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland zijn vóór het opwekken van duurzame energie maar roepen overheden op zoeklocaties in beschermde natuur, vogeltrekroutes en cultuurhistorische waardevolle landschappen in de RESen te schrappen en betere alternatieven in beeld te brengen. Ook moet er snel landelijk gedegen onderzoek komen wat de optelsom van alle energieplannen voor effecten hebben op de natuur. Deze oproep staat in een brief die we vandaag versturen aan het Nationaal Programma RES.
Op dit moment worden de doelen van het Klimaatakkoord uitgewerkt in 30 RES-en. Hierin staan onder meer de plannen waar windturbines en zonnepanelen terechtkomen. Een aantal RES-en stellen ons niet gerust en de analyse van Investico maakt inzichtelijk dat het mis gaat. Wij denken dat het slimmer kan. Overheden moeten nog meer werk maken van energiebesparing en het strikter toepassen van slimme ruimtelijke combinaties. Benut eerst betere alternatieven voor energieopwekking op al ‘verstoorde’ plekken, zoals industriegebieden, bedrijventerreinen en nabij grootschalige infrastructuur. Zorg voor clustering en neem knelpunten weg voor locaties die op draagvlak kunnen rekenen. Kortom, zet in op slimme klimaatcombinaties die biodiversiteit juist versterken.
Regio-overstijgende regie nodig
Regionale overheden beperken zich tot regio-grenzen en werken onvoldoende samen om tot de meest optimale zoeklocaties te komen. Voorbeeld hiervan is het IJsselmeergebied. Hier wordt ingezet op grootschalige zonnepanelen en windmolens, met een ecologisch drama voor broed- en trekvogels tot gevolg die van het gebied afhankelijk zijn. Juist hier is samenwerking en regie nodig om de kwaliteiten van dit Europees beschermde natuurgebied te beschermen. Ook ontbreekt zicht op de optelsom van de effecten van alle RES-en samen. Daarom pleiten wij ervoor dat er een landelijk onderzoek plaatsvindt naar de cumulatie van de effecten van de RES-en op natuur en landschap.
Versterking natuur nodig
Natuurmonumenten en Vogelbescherming hebben in verschillende RES-en laten weten voorstander te zijn van duurzame energie en pleiten voor een zorgvuldige klimaataanpak: forse ambitie op energiebesparing en een goede locatiekeuze, waarbij natuur en landschap worden ontzien. De natuur staat onder flinke druk. Juist nú zou de bescherming en versterking van natuurgebieden voorop moeten staan in plaats van verdere afkalving van deze kwetsbare gebieden.