Seksuele uitbuiting van kinderen is een afschuwelijk en wijdverbreid probleem in de Filipijnen. Doordat het aantal toeristen vóór de coronacrisis een vlucht heeft genomen, is het probleem gegroeid. Ook online uitbuiting kwam al op grote schaal voor, maar sinds de uitbraak van de coronacrisis is dit verdrievoudigd! Dit komt onder meer doordat armoede is toegenomen, scholen gesloten zijn en kinderen meer tijd online doorbrengen. Terre des Hommes beschermt kwetsbare kinderen in de Filipijnen met een multidisciplinaire aanpak.
Renier Zapanta is manager van de Terre des Hommes-projecten in de Filipijnen en deed de afgelopen maanden onderzoek naar de achtergrond, context en omvang van online seksuele uitbuiting van kinderen in het land. ‘Ouders zijn door de coronacrisis nog minder in staat hun kinderen in de gaten te houden’, legt hij uit. ‘Ze zijn hun oorspronkelijke werk kwijtgeraakt, waardoor ze nu vaak meerdere baantjes hebben. En misschien nog wel van grotere invloed: de scholen zijn gesloten en kinderen zijn aan huis gebonden. Daardoor spenderen ze meer tijd online dan voor de pandemie.’
Schokkend inkijkje
Uit het onderzoek, dat werd gehouden onder meer dan 1.200 kinderen, blijkt dat 39 procent wel eens met vreemden chat. Bijna de helft (48 procent) deelt ‘van alles’ online. Daarbij gaat het ook om persoonlijke informatie, foto’s en webcambeelden. De meerderheid (57 procent) gebruikt webcam- en videochatdiensten.
‘Hun online gedrag geeft een schokkend inkijkje’, zegt Zapanta. ‘Zeker 40 procent is kwetsbaar voor online seksuele uitbuiting. Ze lopen bijvoorbeeld het risico te worden benaderd door mensen die op zoek zijn naar cyberseks of foto’s en webcambeelden waar kinderen naakt op staan, of waarop seksuele handelingen worden verricht.’
Uitbuiting is wijdverspreid
Waarom is online seksuele uitbuiting in de Filipijnen zo’n groot probleem? Eric van der Lee is hoofd van de regio Azië en verantwoordelijk voor zeven landen vanuit Terre des Hommes. Volgens hem is een belangrijke oorzaak – naast de armoede in het land – dat veel kinderen goed Engels spreken. ‘Al het onderwijs in de Filipijnen is Engelstalig,’ zegt hij. ‘Dat neemt de taalbarrière, die er in andere landen wel is, weg en maakt communiceren makkelijk. Daarbij heerst er een open cultuur. De mensen zijn erg vriendelijk. Ook heeft het aantal toeristen een vlucht heeft genomen. Daardoor is het probleem steeds groter geworden. Het is er bijna normaal. Hotels laten kinderen zelfs in hun eentje naar kamers gaan. En de laatste jaren zien we dus een groeiende verschuiving naar online.’
Hoewel veel organisaties op de Filipijnen tegen seksuele kinderuitbuiting strijden, wordt het aantal slachtoffers niet minder. Hoe kan dat toch, vroeg Van der Lee zich af. ‘Er zijn genoeg goede initiatieven. Maar wat bleek: de mensen kennen ze niet.’
Multidisciplinaire aanpak
Zapanta en de rest van het team van Terre des Hommes hebben daarom een netwerk ontwikkeld, van waaruit multidisciplinaire teams worden samengesteld. ‘Mensen met verschillende expertises en achtergronden zitten om de tafel, waarbij we kritisch kijken naar wat iedereen doet. Welke interventies en soorten hulp zijn er? Werkt dit? Wat kunnen we ervan leren en eraan verbeteren? En kunnen we succesvolle programma’s ook ergens anders uitrollen?’
Daarbij is samenwerking met lokale organisaties en instanties de sleutel. ‘Een groot deel van ons werk is het creëren van bewustwording,’ zegt Van der Lee. ‘De bevolking moet beseffen dat het schadelijk is voor kinderen en dus ook voor de samenleving. Wij proberen ervoor te zorgen dat er duurzame structuren ontstaan om kinderen te beschermen, zodat er echt iets verandert en kinderen veilig kunnen opgroeien.’