Landelijke natuurorganisaties maken zich ernstig zorgen over de kwaliteit én kwantiteit van het Nederlandse oppervlakte- en grondwater. Volgens internationale afspraken (Kaderrichtlijn Water) moet het Nederlandse water in 2027 schoon en gezond zijn. Dat gaat met het huidige beleid en tempo van uitvoeren niet lukken volgens de organisaties.
Natuurmonumenten, Waddenvereniging, Natuur & Milieu, LandschappenNL, Wereld Natuur Fonds en Vogelbescherming Nederland roepen daarom de demissionair minister Van Nieuwenhuizen op snel extra maatregelen te nemen. Dat doen zij in een brief aan de Tweede Kamer die vandaag over water spreekt.
De kwaliteit van het Nederlandse water neemt op diverse plekken niet toe of zelfs af. Terwijl water de basis is voor ons hele land; voor onze natuur, voor drinkwater, de landbouw en ook voor de industrie. Nederland bungelt onderaan de Europese lijsten als het gaat om waterkwaliteit door vervuiling van onder andere mest, lozingen en andere verontreinigingen. De doelen zijn nog niet in zicht blijkt ook uit analyse Nationale Analyse Waterkwaliteit (PBL, 2020) en de vorige week gepubliceerde Staat van Ons Water (2021). Morgen maakt samenwerkingsverband Living Rivers Europe bekend wat de staat is van de rivieren in Europa, waaronder stroomgebied de Rijn.
Verdroging bedreigt natuur
Voldoende schoon water is ook in ons land geen vanzelfsprekendheid. Zowel planten- als diersoorten dreigen te verdwijnen door verdroging. Doordat het water bliksemsnel wordt afgevoerd naar zee leidt dat onnodig tot (grond)watertekorten in het land, ook in combinatie met grondwateronttrekkingen. In Noord-Brabant bijvoorbeeld wordt de grondwatervoorraad jaarlijks met circa 260 miljoen m3 water aangevuld, terwijl de jaarlijks onttrekking ongeveer 290 miljoen m3 water bedraagt (Bron: Deltares). Dit staat haaks op het halen van natuur- en waterdoelen.
Snel, meer maatregelen
De Kaderrichtlijn Water (KRW) verplichtte Nederland om in 2015 de waterkwaliteit in een goede toestand te laten verkeren, maar dit werd tweemaal uitgesteld. Nu is 2027 het ultimatum. Het is de laatste kans voor Nederland om aan de Europese KRW-doelen te voldoen. Niet handelen kan leiden tot een impasse vergelijkbaar met de uitspraak van de Raad van State over stikstof in 2019. Dit kunnen we nu nog voorkomen. De organisaties roepen daarom de minister op om samen met andere overheden alles uit de kast te halen en nu meer maatregelen te nemen. Voorbeelden zijn te zorgen voor een snellere transitie naar kringlooplandbouw met minder uitstoot, meer regie van de Rijksoverheid bij de aanpak van verdroging en zorgen dat het oplossen van waterproblemen en natuuropgaven hand in hand gaan. In de aanpak van de problemen dienen natuurlijke oplossingen de nieuwe standaard te zijn. Zoals de aanleg van klimaatbuffers, gebieden waar natuurlijke processen de ruimte krijgen. In klimaatbuffers helpt de natuur met het oplossen van waterproblemen. Het water kan in deze gebieden worden opgevangen en vastgehouden, wegzakken of op natuurlijke wijze wegvloeien.