Het Fochteloërveen is zowel op nationale als op Europese schaal een bijzonder natuurgebied waar zeldzame dieren en planten leven. Het is een prachtig weids hoogveengebied met een rijke cultuurhistorie. Hoogveen is kwetsbare natuur, het Fochteloërveen is als leefgebied belangrijk voor veel soorten die op de rode lijst staan. De gevolgen van stikstofneerslag, klimaatverandering en verdroging zijn slecht voor de natuur. Er is nu actie nodig om kwetsbare soorten zoals kraanvogels, lavendelheide en veenhooibeestjes te behouden voor de toekomst.
Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer, de landelijke overheid (het ministerie van LNV), de provincies Fryslân en Drenthe, de gemeenten en waterschappen zetten hier samen de schouders onder en investeren de komende periode ca. 25 – 30 miljoen euro om de unieke natuur in dit gebied te beschermen en voor de toekomst te behouden.
Natuur herstellen voor de toekomst
Natuurmonumenten is uitvoerder van het project en gaat op korte termijn maatregelen treffen om de natuur in het Fochteloërveen te herstellen en toekomstbestendig te maken. Essentieel is dat kostbaar regenwater wordt vastgehouden en verdere verdroging van het hoogveen wordt tegengegaan. Vroeger kon de natuur dat zelf, nu na een eeuw van ontginningen en een breed scala aan menselijke ingrepen moeten we haar daarbij helpen. Doen we dat niet dan verdwijnen unieke hoogveensoorten.
Herstelplan
Doordat de overheid geld beschikbaar heeft gesteld kunnen we starten met het herstelplan. We willen graag in het najaar van 2022 beginnen met de uitvoerende werkzaamheden. Het herstellen van de kades die helpen het water in het gebied vast te houden is daarbij de belangrijkste maatregel. Hiervoor is de financiering nu voor een deel toegezegd. Als de herstelwerkzaamheden afgerond zijn kan het huidige hoogveen zich handhaven en vervolgens weer gaan groeien. Dat is niet alleen goed voor de natuurwaarden in het gebied, maar ook om CO2 op te slaan. In het hoogveen ligt nu veel CO2 opgeslagen, door het gebied nat te houden blijft dat zo. In de toekomst zal het herstellend en groeiend hoogveen nog veel meer CO2 gaan vastleggen. Groeiend hoogveen legt meer CO2 vast dan eenzelfde oppervlakte bos. Daarmee draagt het herstel van de kades ook bij aan het tegengaan van klimaatverandering.
Oog voor de omgeving en de natuur
Bij ingrijpende maatregelen zoals het herstel van de kades is het belangrijk de impact voor omwonenden te beperken. We proberen het transport van zand, dat we gebruiken om de kades te herstellen, voor een belangrijk deel via een ondergrondse pijpleiding te laten lopen. Daarmee voorkomen we onnodig veel transportbewegingen die overlast veroorzaken en een risico vormen voor de verkeersveiligheid. Zoals het nu lijkt kan het zand volledig met groene stroom ‘verpompt‘ worden. De voor het pompen benodigde stroomvoorziening maakt het ook mogelijk dat we straks deels kunnen gaan werken met elektrische machines. Ook die werkwijze voorkomt extra stikstofuitstoot.
Dat de natuur en omwonenden hinder gaan ondervinden van de werkzaamheden is niet helemaal te voorkomen. Tijdens de werkzaamheden zal er continue door boswachters, vrijwilligers en ecologen meegekeken worden hoe we die impact zo klein mogelijk houden.
Om iedereen hierover goed te informeren en te luisteren naar vragen en zorgen organiseren we zo gauw dat weer kan (afhankelijk van de coronamaatregelen) inloopbijeenkomsten en excursies. Afgelopen donderdagavond, 18 november, heeft een eerste online bijeenkomst plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst zijn de werkzaamheden toegelicht en konden deelnemers vragen stellen.
Op de projectpagina van het herstelproject in het Fochteloërveen staat veel informatie die ook telkens geactualiseerd wordt.