We wachten allemaal met spanning op medicijnen tegen dementie. Onderzoek duurt echter lang. Vaak duurt het meer dan 10 jaar voordat we weten of die ‘doorbraak’ in een laboratorium ook leidt tot een veilig en werkzaam medicijn bij patiënten. Kranten en webpagina’s zijn meestal net zo ongeduldig. Ze plaatsen berichten over ‘hoopvol’ nieuw onderzoek alsof het medicijn volgende maand al in de apotheek ligt. In deze nieuwe serie geven we periodiek een update over medicijnen die in de media verschenen.
Aducanumab
Aducanumab is de laatste maanden regelmatig in het nieuws. Niet gek, want dit is een medicijn tegen alzheimer dat mogelijk al binnen een jaar op de markt kan komen. Op een speciale pagina houden we dit nieuws in detail bij. Hoewel het ’t eerste medicijn tegen alzheimer zou zijn in bijna 20 jaar, is het goed om te weten dat de behandeling waarschijnlijk maar voor een kleine groep patiënten beschikbaar komt. Dat zijn dan patiënten met de beginnende ziekte van Alzheimer, die verder relatief jong en gezond zijn. De behandeling zorgt namelijk ook voor bijwerkingen, die gevaarlijk kunnen zijn voor patiënten met een zwakkere gezondheid. Het is helaas ook nog mogelijk dat de autoriteiten vragen om meer onderzoek. Dan duurt het nog jaren voor het medicijn op de markt komt.
Donanemab
Ook donanemab is een medicijn tegen de ziekte van Alzheimer, met een redelijk vergelijkbaar werkingsmechanisme. De resultaten van het Donanemab-onderzoek haalden hier en daar de kranten. Het is echter slechts het eerste wat grotere ‘fase II’ onderzoek naar dit medicijn. Een tweede (fase II) onderzoek is net gestart. We verwachten de resultaten van dat onderzoek in maart 2023. Normaal komt een medicijn pas op de markt na meerdere positieve ‘fase III’ onderzoeken. Dat zijn nog wat grotere onderzoeken, waarbij nog beter gekeken wordt naar werkzaamheid en veiligheid. Dat zou betekenen dat, als alle onderzoeken positief verlopen, het zeker nog vijf jaar duurt voor het medicijn op de markt komt. De fabrikant wil graag een snellere route doorlopen. Maar zelfs als dat (enigszins onwaarschijnlijke scenario) doorgaat, komt het medicijn niet voor 2024 op de markt.
Masitinib
Masitinib is een medicijn tegen kanker, dat ook onderzocht wordt op werking tegen verschillende andere ziekten. In tegenstelling tot bovenstaande medicijnen, werd dit middel onderzocht bij mensen met een wat meer gevorderde ziekte van Alzheimer. In december vorig jaar liet een groot onderzoek een effect zien bij mensen met alzheimer. Gemiddeld genomen gingen de mensen minder snel achteruit. Voor registratie is er echter een tweede onderzoek nodig dat de resultaten bevestigd. Het duurt zeker nog vijf jaar en waarschijnlijk langer, voordat die resultaten beschikbaar zijn.
Neflamapimod
Het middel neflamapimod bleek in eerder onderzoek niet te werken bij mensen met de ziekte van Alzheimer. In november 2020 gaf nieuw onderzoek de hoop dat het middel wel werkt voor mensen met Lewy body dementie. Het onderzoek moet nog bevestigd worden in minimaal twee grootschalige onderzoeken. Het zal daardoor zeker vijf tot tien jaar duren voor we echt weten of het middel werkzaam is.
Meer dan 100 medicijnen
De werking van meer dan 100 medicijnen tegen dementie wordt wereldwijd onderzocht bij patiënten. Nog veel meer onderzoek naar medicijnen vindt plaats in het laboratorium en Alzheimer Nederland steunt veel van dat onderzoek. Wereldwijd maken overheden en alzheimerstichtingen zich echter zorgen over het onderzoek onder patiënten. Dat loopt vertraging op, omdat nog weinig mensen met dementie zich opgeven voor onderzoek.
Medicijnonderzoek ook in Nederland
Onderzoek naar medicijnen vindt ook in Nederland plaats. Sterker nog, we lopen hier als land steeds meer in voorop. Op zeker vier plekken door heel het land wordt medicijnonderzoek gedaan. Iets voor jou of je naaste? Kijk dan op onze ‘doe mee aan onderzoek’ pagina onder ‘medicijnonderzoek’ naar de mogelijkheden en websites van de onderzoeken.