Op landgoed Oosterheide is een wel heel bijzonder insect ontdekt. Tijdens werkzaamheden kroop er opeens een ‘heldenbok’ op de grond. Het is één van de grootste kevers van Europa en is 86 jaar geleden voor het laatst gezien in Oosterhout.
Een donker, lang lijf en gigantische antennes: zelfs dood ziet de heldenbok er imposant uit. De kever ligt te drogen voor het raam in de werkschuur van John Sips, boswachter bij Natuurmonumenten. “De werklieden durfden het eerst niet te vertellen”, lacht Sips terwijl hij de pootjes van de heldenbok nog even in de juiste positie manoeuvreert. “Pas toen we in een ander gebied aan het werk waren, vertelden ze me dat de insecten op Oosterheide wel erg groot waren”.
John Sips, liefhebber van kleine beestjes (zelfs als ze groot zijn), moest daar het fijne van weten. Na de beschrijving en de plek waar het insect was gezien, ging de boswachter op zoek. “Ze was al dood toen ik haar terugvond. Waarschijnlijk geplet tijdens de werkzaamheden. Ik was heel erg verrast. Zoiets had ik nog nooit gezien”.
Na wat speurwerk kwam Sips erachter dat het de heldenbok betrof. Een vrouwtje, zo zag hij aan de antennes. De heldenbok, uit de familie van de boktorren, is één van de grootste kevers van Europa. Het is een beschermd insect en keert altijd terug naar dezelfde oude eik waar hij is geboren. De larven knagen duimdikke gangen in het eikenhout waarin ze leven en ze ontwikkelen zich in twee tot wel vijf jaar.
Het insect kwam vroeger waarschijnlijk ook in Nederland voor maar is hier al lange tijd verdwenen. De meest recente waarnemingen komen uit Oosterhout in 1935 en uit Gronsveld (Limburg) in 1965. “Waarschijnlijk zat deze heldenbok in één van de eiken palen die tijdens de werkzaamheden is gebruikt. Zonder soortgenoten zou ze het hier niet hebben overleefd. Toch vind ik het erg leuk dat juist hier, na één van de laatste waarnemingen, de heldenbok weer opduikt”.
Op de foto: links de heldenbok, rechts een hoornaar