‘Vandaag wordt Europa wakker met een nieuwe politieke realiteit dat zijn standpunt over het hamsteren van de rechten om coronavaccins te maken nu onhoudbaar is. Het wordt tijd dat Europa de gezondheid en mensenrechten van iedereen boven privé-gewin stelt.’
Dit zegt Eve Geddie van Amnesty International in een reactie op de aankondiging van de Amerikaanse regering dat ze afstand wil doen van de intellectuele eigendomsrechten voor coronavaccins.
‘EU-leiders moeten zich nu aansluiten bij de wereldwijde inspanning om wereldwijd levens te redden door het opheffen van intellectuele eigendomsrechten voor coronavaccins te ondersteunen. Ze moeten ervoor zorgen dat bedrijven hun kennis delen, zodat vaccins snel en op grote schaal kunnen worden geproduceerd’, zegt Geddie.
Achtergrond
In oktober 2020 vroegen India en Zuid-Afrika om een vrijstelling die landen in staat zou stellen geen patenten en andere specifieke intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot coronaproducten te verlenen, totdat wereldwijde groepsimmuniteit is bereikt. Een aanzienlijk aantal lage- en middeninkomenslanden steunde dit voorstel. De meeste landen met een hoog inkomen, waaronder de Europese Unie en haar lidstaten, waren ertegen. De EU is lid van de Wereldhandelsorganisatie WTO, en haar lidstaten zijn ook WTO-leden. De Europese Commissie vertegenwoordigt de EU op WTO-bijeenkomsten.
Indien met het voorstel zou worden ingestemd, zou de vrijstelling ,de toepassing en handhaving van bepaalde intellectuele eigendomsrechten, zoals patenten op farmaceutische producten, opschorten en de ontwikkeling en fabricage van meer en goedkopere coronadiagnostiek, -behandelingen en – vaccins vergemakkelijken.
Internationale mensenrechtennormen en handelsregels stellen dat de bescherming van intellectueel eigendom nooit ten koste mag gaan van de volksgezondheid. In de Overeenkomst Inzake de Handelsaspecten van het Intellectuele Eigendom (TRIPS) van de WTO staan minimumnormen voor veel vormen van intellectueel eigendom die relevant zijn voor farmaceutische bedrijven. Dit zijn o.a. auteursrechten, handelsmerken, patenten, niet openbaar gemaakte informatie (inclusief handelsgeheimen en testgegevens) en anti-concurrerende praktijken.