In aanloop naar Internationale Dag van de Biodiversiteit op 22 mei publiceert de Eerlijke Bankwijzer vandaag een onderzoek naar de eiwitstrategie van Nederlandse banken. Oftewel: welke bank investeert in een plantaardiger voedselsysteem in plaats van een systeem gericht op vlees en zuivel? Uit het rapport blijkt dat alleen Triodos Bank daar een strategie voor heeft, terwijl de overconsumptie van dierlijke eiwitbronnen grote negatieve gevolgen heeft voor de biodiversiteit, het klimaat, dierenwelzijn en de volksgezondheid.
Het lijkt alsof de overige banken de noodzaak van een overgang van het eten van dierlijke- naar plantaardige eiwitten onderschatten. Banken als ING en Rabobank investeren nog altijd miljarden euro’s in alle schakels van de keten van de vlees- en zuivelindustrie, zoals boeren, vlees- en zuivelwerkers, veevoerbedrijven, fastfoodketens en supermarkten. Het gaat om bedrijven die bijdragen aan de ontbossing van de Amazone en grootschalig dierenleed: o.a. JBS, Tyson Foods en McDonalds. Rabobank verwacht in haar beleid zelfs expliciet van klanten dat zij bijdragen aan de groei in vleesproductie.
Volgens de Eerlijke Bankwijzer moeten banken investeren in een plantaardig voedselsysteem, in plaats van een systeem gericht op vlees en zuivel.
Transitie naar plantaardige alternatieven dringend nodig
De Transitieagenda Biomassa en voedsel van de Nederlandse overheid stelt dat het aandeel dierlijke eiwitten in 2030 moet zijn gedaald van 60% naar 40% van de totale eiwitconsumptie, om te komen tot een houdbaar voedselsysteem. ‘Naast de energietransitie, is ook een eiwittransitie nodig om de klimaat- en biodiversiteitscrisis het hoofd te bieden’, stelt onze directeur Dirk-Jan Verdonk. ‘De huidige overproductie en consumptie van dierlijke eiwitbronnen heeft grote negatieve gevolgen voor dierenwelzijn, de biodiversiteit, het klimaat, voedselzekerheid, de volksgezondheid en mensen- en arbeidsrechten.
De wereldwijde veehouderij is verantwoordelijk voor het grootste deel van de ontbossing in de regio’s Amazone en Cerrado in Brazilië, voor de wreedheid waaraan miljoenen boerderijdieren dagelijks worden blootgesteld, voor het beroven van lokale gemeenschappen in ontwikkelingslanden van hun landrechten en voedselzekerheid, voor de uitstoot van enorme hoeveelheden broeikasgassen en stikstof die het klimaat verstoren en natuurgebieden ruïneren, en voor het uitbreken van zoönotische ziekten die de wereldbevolking bedreiging.
De grote rol van banken
De transitie naar een meer plantaardige basis is niet alleen onmisbaar, maar ook haalbaar: het aantal op de markt beschikbare plantaardige en alternatieve eiwitbronnen is groot, en er komen bijna dagelijks nieuwe producten bij. Technologische ontwikkelingen op het gebied van eiwitverwerking, fermentatie en celgebaseerde eiwitproductie gaan snel. De markt zal de komende jaren verder groeien. Dit biedt enorme kansen: de plantaardige alternatieve eiwitproductiesector kan een belangrijke groeimotor voor de Nederlandse economie kunnen worden.
De Eerlijke Bankwijzer roept banken op om bij te dragen aan systeemverandering. Zo is het voor boeren vaak moeilijk om over te stappen naar plantaardige landbouw of minder intensieve veehouderij. Ook is de toegang tot kapitaal voor beginnende alternatieve bedrijven erg lastig, en is het businessmodel van supermarkten vooral gebaseerd op lage vleesprijzen en kiloknallers. Dirk-Jan: ‘Met het geld van hun klanten ondersteunen banken bedrijven die op ramkoers liggen met de natuur en het klimaat. In plaats daarvan moeten banken geld mobiliseren voor innovatieve bedrijven in de voedingsindustrie, boeren ondersteunen in hun transitie naar een plantaardigere productie en grote klanten zoals supermarkten bewegen om hun businessmodel te veranderen’. We roepen banken op om concrete doelen te stellen voor de vermindering van de vleesproductie en -consumptie.
De Eerlijke Bankwijzer
Als onderdeel van de Eerlijke Geldwijzer waren wij nauw betrokken bij dit onderzoek. De Eerlijke Geldwijzer onderzoekt banken, verzekeraars en pensioenfondsen en beoordeelt hun beleggingsbeleid op onder andere duurzaamheid, mensenrechten en dierenwelzijn. Door de scores en uitkomsten van onze onderzoeken openbaar te maken, hopen we dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen met elkaar gaan concurreren om steeds beter maatschappelijk verantwoord te ondernemen.