Het kabinet heeft forse bezwaren van de Raad van State over de uitwerking van de ‘Moriadeal’ in de wind geslagen. Dat blijkt uit de publicatie van het advies van de hoogste bestuursrechter over de fel bekritiseerde aanpassingen in de asielprocedure. In ruil voor het opnemen van vluchtelingen uit kamp Moria gaan asielzoekers vanaf 28 juni zonder advocaat, medische check en rusttijd de asielprocedure in.
We maken ons grote zorgen over de zorgvuldigheid van hun procedure. Asielzoekers die net in Nederland aankomen moeten weten wat hen te wachten staat in de asielprocedure en hebben wat tijd nodig om bij te komen van een lange reis. Ook UNHCR, voogdij-instelling NIDOS en de Adviescommissie van Vreemdelingenzaken lieten eerder weten grote bezwaren te hebben bij de aanpassing van de procedure.
Forse kritiek
Nu blijkt dat ook de Raad van State geen heil ziet in de aanpassing. Die wijst erop dat de voorbereiding voor de asielprocedure is “bedoeld om te voorkomen dat een getraumatiseerde asielzoeker die niet goed is voorbereid, met verklaringen komt die onjuist of onvolledig zijn en die later in zijn nadeel kunnen werken.” De Raad van State “acht het zeer wenselijk” dat asielzoekers in elk geval hun rechtsbijstand behouden. Niet alleen vanwege de risico’s voor vluchtelingen, maar ook omdat “het kan helpen te voorkomen dat de asielzoeker nieuwe procedures start tegen een afwijzing.”
Zorgen over alleenstaande kinderen
De Raad van State heeft bovendien zorgen over de gevolgen voor alleenstaande kinderen die net in Nederland zijn gearriveerd: “De helft van deze kinderen heeft depressieve gedachten, angstgevoelens of probleemgedrag. Zij zijn fysiek, cognitief en mentaal uitgeput.” Voorheen kregen zij eerst drie weken rust, maar nu geldt voor hen dezelfde procedure als voor volwassenen.
Doof voor alle alarmbellen
Staatssecretaris Broekers-Knol wekt de indruk de consultatie van organisaties uit de praktijk, adviescommissies en de Raad van State slechts als een formaliteit te zien. We vrezen dat niet alleen asielzoekers zelf de dupe worden van het gebrek aan rechtsbijstand, maar dat de beleidswijziging ook procedures zal vertragen en de druk op de rechtspraak zal verhogen. We doen daarom en klemmend beroep op de staatssecretaris om zorg te dragen voor een snelle maar zorgvuldige procedure met rust en rechtsbijstand voor wie dat nodig heeft.