Nederland heeft jarenlang ten onrechte bewijsstukken van asielzoekers genegeerd. Dat oordeelt het Europees Hof van Justitie vandaag in een belangrijke zaak die we jarenlang hebben ondersteund. De uitspraak heeft grote gevolgen voor honderden onterecht afgewezen vluchtelingen: zij krijgen de kans om hun gevaar alsnog te bewijzen.
Onmogelijke eisen
Jarenlang zijn vluchtelingen onterecht afgewezen op basis van het ontbreken van bewijsmateriaal, dat er wel degelijk was. Wie een beroep op bescherming doet moet kunnen bewijzen gevaar te lopen in zijn of haar thuisland. Lukt dat niet, dan volgt een afwijzing. Als het dan toch lukt om officiële documenten te bemachtigen die het gevaar bewijzen, dan kan een nieuw asielverzoek worden gedaan. Maar bij een nieuw asielverzoek moet de asielzoeker zelf bewijzen of die documenten authentiek zijn. Dat is vaak een onmogelijk eis.
Nieuwe kans op bescherming
Het Europees Hof van Justitie oordeelt vandaag dat Nederland hiermee het onmogelijke heeft gevraagd van asielzoekers die tevergeefs een beroep op bescherming hebben gedaan. Nieuw bewijsmateriaal moet altijd worden beoordeeld en meegewogen, vindt de hoogte Europese rechter. Dit betekent dat het Nederlandse beleid aangepast moet worden. We verwachten dat zeker honderden onterecht afgewezen vluchtelingen hierdoor opnieuw een beroep op bescherming kunnen doen. En deze keer wél de kans krijgen om te bewijzen dat ze gevaar lopen. Al jaren zien we vluchtelingen met overtuigend bewijsmateriaal afgewezen worden om bureaucratische redenen. Sommigen van hen zijn zelfs onterecht uitgezet naar een land waar ze wel degelijk gevaar lopen
Ongekend strikt beleid
We zien dit ook als onderdeel van een ongekend strikt beleid dat tussen de regels door eigenlijk alleen maar op afwijzing gericht is. De menselijke maat ontbreekt volledig. Het Hof erkent nu dat een belangrijk onderdeel van de procedure onmogelijk strikt is. Maar we zien dezelfde onmogelijk afwerende houding in veel meer facetten van het Nederlandse asielbeleid terug. Het is onmogelijk om op al die punten jarenlang slepende rechtszaken te voeren. We hopen dat deze uitspraak dan ook een moment van reflectie is op het hele beleid, en niet alleen dit onderdeel.
Strategisch procederen
We zijn ontzettend blij met deze uitspraak, die grote gevolgen heeft voor het Nederlandse asielbeleid. We zijn van begin af aan betrokken betrokken geweest. De afgelopen jaren hebben we de problemen bij de beoordeling van opvolgende aanvragen in Nederland op verschillende manieren aangekaart. En betoogden voor rechters waarom deze praktijk in Nederland niet in overeenstemming is met het Europees recht, met de oproep hier vragen over voor te leggen aan het Europese Hof.
Vanuit onze commissie Strategisch Procederen ondersteunen we zaken waarin we het Nederlandse recht toetsen aan het Europees recht. Zo proberen we al langer het beleid voor vluchtelingen en asielzoekers te verbeteren. Dit lukte de afgelopen jaren onder andere voor verwesterde vrouwen en LHBTI-asielzoekers.